arada | in-between
Research Project & Video Animation
Year: 2022
Place: Galata Kurşunlu Han, Istanbul
Keywords: Palimpsest, Stratification, Temporality, Visibility
Exhibition: Base 2023
"While it can be said that there are intermediate spaces that emerge with the visibility of the temporally transforming layers of spaces, it can also be predicted that there will be spaces that will transform as a result. The study proceeded through the visibility of alternative spaces that emerged from the overlap of spatial memory and personal memory. Do the attachments assigned to that space by others determine how we move in a space, or do we ourselves determine the limits of our movement in these spaces that we shape with our perceptions?”
_______________________________________________________________________
“Mekânların zamansal olarak dönüşen katmanlarının görünür olmasıyla ortaya çıkan ara mekânların varlığından söz edilebileceği gibi sonucunda dönüşecek olan mekânların olacağı da öngörülebilmektedir. Çalışma, mekân belleği ile kişisel belleğin çakışmasıyla ortaya çıkan alternatif mekânların görünürlüğü üzerinden ilerlemiştir. Düş ve gerçekliğin diyalektiği mekânsal olarak ele alınmıştır. Bir mekânda nasıl hareket edeceğimizi o mekâna başkaları tarafından atanmış ekler mi belirler yoksa algılarımızla şekillendirdiğimiz bu mekânlarda hareket sınırlarımızı da kendimiz mi belirleriz?”
Yapının geçmiş dönem ve bugününe ait verilerinin üst üste, yan yana getirilerek çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Yapılan çalışmalarda arazinin geçmişi edinilen bilgiler sonucunda dört farklı katmanda ele alınmıştır. Bunlar Ceneviz dönemine ait Saint Michel Kilisesi, Devlet himayesindeki Sultanlık Mahzeni, Mihrimah Sultan mülküne geçtiği zamanda Rüstem Paşa Kervansarayı ve günümüz kullanımında Kurşunlu Han’dır. Arşiv taraması, sözlü kaynaklar ve tarihsel olaylar ışığında elde edilen veriler sonucunda bu çalışmalar oluşturulmuştur. Mekân belleği ile kişisel belleği çakıştırıp; ortaya çıkan alternatif mekânların görünür olma halinin eylemler ve fonksiyonlar üzerindeki etkisi incelenmiştir.
Ara mekânlar barındırdığı potansiyeller neticesinde çalışmanın ayrıştırılacak katmanı olmuştur. Arşiv taraması sonucunda edilen bilgiler, yapının geçmişte birçok fonksiyona ve farklı tiplerdeki, uyruktaki kullanıcılara ev sahipliği yaptığı yönündedir. Zaman içerisinde birçok değişime ve dönüşüme uğramış olan bu yapıda, kozmopolit olma hali geçmişten günümüze gelen en büyük kalıntı olarak elimizde bulunmaktadır. Bunun okunabilir olmasındaki en büyük etken ise yapının katmanlarını, yaşantısından süregelen izlerini silme gereği duymaması yani bir palimpsest olarak okunabilmesinden kaynaklanmaktadır.
Tüm katmanlar görünür olsaydı nasıl ara mekânlar oluşurdu?
Görünür olma hali mekânsal eylemleri ve deneyimi ne ölçütte dönüştürür?